Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje niepłodność jako niezdolność do poczęcia dziecka po co najmniej 12 miesiącach regularnego współżycia bez zabezpieczenia.
Rozróżniamy niepłodność pierwotną, kiedy para nie może mieć pierwszego dziecka, lub niepłodność wtórną, kiedy para wcześniej miała dziecko, ale nie jest w stanie począć kolejnego dziecka. Zarówno niepłodność pierwotna, jak i wtórna są niepokojącymi objawami.
Jeśli po roku seksu bez zabezpieczenia nie doszło do poczęcia, najwyższy czas zrobić badania. Możesz otrzymać skierowanie do kliniki leczenia niepłodności, gdzie zostanie Ci zaoferowana pomoc psychologiczna, dzięki której łatwiej poradzisz sobie ze swoimi emocjami.
Jak często występuje niepłodność?
• Aż 95% dorosłych chce w pewnym momencie życia mieć dzieci.
• Około 9% dorosłych boryka się z niepłodnością.
Wpływ na psychikę i relacje w związku
Przechodzenie badań płodności oraz leczenie może okazać się bardzo stresujące. Statystyki pokazują, że pary, które nie mogą mieć dziecka, są nawet trzykrotnie bardziej skłonne do separacji lub rozwodu.
Jeśli czujesz, że trudności z płodnością negatywnie wpływają na Twoją psychikę, możesz skorzystać z porad psychologa, który pomoże Ci zrozumieć Twoje uczucia i zapanować nad nimi.
Przyczyny niepłodności
Kobiety
Aby kobieta była płodna, jej ciało musi normalnie produkować hormony i komórki jajowe. Jajowody muszą być drożne, aby jajeczko mogło dotrzeć do macicy, a macica musi być zdolna do utrzymania ciąży. Jeśli proces ten jest zakłócony na którymkolwiek etapie, będziesz miała trudności z zajściem w ciążę.
Problemy z płodnością u kobiet są często spowodowane brakiem owulacji. Mają na to wpływ starzenie się, palenie tytoniu, zespół policystycznych jajników, przedwczesna niewydolność jajników, wczesna menopauza lub zaburzenia hormonalne.
Inne przyczyny obniżonej płodności u kobiet to niedrożność jajowodów, endometrioza i choroby macicy, takie jak mięśniaki lub polipy.
Mężczyźni
Aby mężczyzna był płodny, musi wytwarzać i przechowywać w jądrach odpowiednią ilość wysokowartościowych plemników oraz mieć możliwość normalnego wytrysku. Jeśli te procesy są zakłócone, wpływa to negatywnie na jego płodność.
Przyczyna niepłodności mężczyzny często pozostaje nieznana. Najczęściej identyfikowane problemy to nieprawidłowości w działaniu jąder – brak produkcji plemników, zbyt mała ilość lub niska jakość nasienia.
Czasami wszystkie badania i testy dają wyniki pozytywne i nie można wskazać przyczyny obniżonej płodności. Nazywa się to niewyjaśnioną niepłodnością.
Co jeszcze może wpływać na płodność?
Czynniki wynikające ze stylu życia
• Alkohol. Nadmierne spożycie alkoholu może obniżać jakość nasienia u mężczyzny.
• Substancje chemiczne o działaniu narkotycznym. Niektóre leki dostępne bez recepty oraz niektóre na receptę, a także substancje, których używasz w celu zrelaksowania się, mogą wpływać na płodność zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.
• Palenie. Wykazano, że palenie (w tym palenie bierne) zmniejsza płodność u kobiet i obniża jakość nasienia u mężczyzn.
• Stres. Badania wskazują, że wysoki poziom stresu wpływa na płodność kobiet oraz mężczyzn.
Uwarunkowania medyczne i predyspozycje osobnicze
• Otyłość. Wskaźnik masy ciała (BMI) powyżej 30 może zmniejszyć płodność zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
• Niska masa ciała. BMI poniżej 19 może wpływać na cykl miesiączkowy, co może zmniejszać szanse na poczęcie dziecka.
• Przyjmowanie kwasu foliowego. Wszystkim kobietom starającym się zajść w ciążę zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego w celu zmniejszenia ryzyka urodzenia dziecka z wadami cewy nerwowej. W zależności od historii medycznej kobiety lekarz może zalecić przyjęcie zwiększonej dawki.
Twój lekarz wyjaśni Ci, jak wyglądają badania płodności oraz jakie są możliwe opcje leczenia niepłodności, w tym zapłodnienie in vitro (IVF).
Dowiedz się więcej o badaniu niepłodności i dalszym postępowaniu