Osteoporose is een chronische aandoening die een verlies aan botsterkte veroorzaakt, waardoor de botten broos worden en mensen een verhoogd risico op breuken lopen. Sommige mensen beseffen niet dat ze osteoporose hebben tot een normale beweging zoals staan of lopen een botbreuk veroorzaakt. Osteoporose is een levenslange aandoening die wel onder controle gehouden maar niet genezen kan worden.
U loopt een groter risico op het ontwikkelen van osteoporose als u eenmaal door de menopauze bent, en het risico op het oplopen van een botbreuk neemt toe met de leeftijd.
Oestrogeen speelt een belangrijke rol bij de instandhouding van de botdichtheid. Als de oestrogeenproductie in de postmenopauzale jaren afneemt, kunnen de botten brozer worden.
Als u vroeg in de menopauze bent geweest (vóór uw 45ste) of als uw eierstokken verwijderd zijn, loopt u een groter risico op het ontwikkelen van osteoporose.
Botbreuken kunnen aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid hebben, die bovendien met de leeftijd zorgwekkender worden, zodat een vroege diagnose en behandeling van osteoporose van vitaal belang zijn.
Wat gebeurt er met botten bij osteoporose?
Als je een gezond bot door een microscoop zou bekijken, zou je, verspreid over de hele structuur, veel kleine gaatjes en ruimtes zien, een beetje als een honingraat.
Bij osteoporose worden deze gaten en ruimtes groter, waardoor de totale dichtheid van het bot afneemt. De buitenste laag van het bot wordt ook dunner.
De botdichtheid begint rond de leeftijd van 30 jaar af te nemen, maar de dalende oestrogeenniveaus na de menopauze versnellen dit proces.
Waarom moeten we ons bewust zijn van osteoporose?
Elke botbreuk is traumatisch maar het oplopen van een breuk op latere leeftijd kan een bijzonder grote impact hebben op uw gezondheid. Vooral breuken van heupen of andere beenderen die uw gewicht ondersteunen, zoals het bekken of de wervelkolom, zijn zorgwekkend.
Bij een breuk in een van deze belangrijke botten loopt u een groter risico om voor uw dagelijkse basisbehoeften afhankelijk te worden van anderen. In sommige gevallen leidt een botbreuk tot verlies van mobiliteit, wat op zijn beurt tot verdere complicaties en een hoger risico op overlijden kan leiden.
Na één botbreuk loopt u al een verhoogd risico om binnen het jaar nog een botbreuk op te lopen.
Het goede nieuws is dat er manieren zijn om de algehele gezondheid van uw botten te verbeteren en het risico op botbreuken naarmate u ouder wordt tot een minimum te beperken. Uw manier van leven speelt een rol bij het beheersen van het risico, en er zijn veel effectieve geneesmiddelen beschikbaar om botbreuken als gevolg van osteoporose te helpen voorkomen. Uw arts zal u advies geven over welke behandelingen voor u geschikt zijn.
Hoe wordt de diagnose osteoporose gesteld?
Uw arts kan uw risico op een botbreuk inschatten met behulp van een screeninginstrument dat het risico op een botbreuk bij een vrouw in de menopauze in de komende tien jaar kan inschatten.
Bij deze screening zal uw arts kijken naar:
Uw medische voorgeschiedenis
Ook uw leeftijd, of u in de menopauze bent geweest en of u in het verleden botbreuken hebt gehad, kunnen helpen een beeld te vormen van de kans dat u osteoporose hebt.
Bloedtesten
Bloedonderzoek alleen is niet voldoende om de diagnose osteoporose te stellen, maar het kan uw arts wel een idee geven van uw algemene gezondheidstoestand. Uw arts kan u ook laten testen op andere aandoeningen die van invloed kunnen zijn op de gezondheid van uw botten, zoals schildklierproblemen of sommige vormen van kanker.
Een scan van de botdichtheid
De botmineraaldichtheid wordt gemeten met een scan die gebruik maakt van een gespecialiseerde techniek die DXA of DEXA wordt genoemd. Deze scan van de botdichtheid is pijnloos en duurt ongeveer 10-20 minuten. Het rapport van uw DXA-scan geeft uw arts informatie over de algehele gezondheid van uw botten en de mate van botverlies die is vastgesteld.
De diagnose osteoporose kan ook gesteld worden na een botbreuk ten gevolge van een kleine verwonding of beweging. Uw arts kan echter wel om een DXA-scan vragen om de ernst van het botverlies te bepalen en zo de behandeling te helpen sturen.
Soms kan uw DXA-scan, zelfs nadat u een breuk hebt opgelopen, een normale botdichtheid aantonen. In dit geval kan de breuk veroorzaakt zijn door een verslechtering van de algehele sterkte van de botten, een veel voorkomend neveneffect van het ouder worden.
Osteopenie
Osteopenie is een toestand waarbij de botmassa lager is dan ze zou moeten zijn, maar niet laag genoeg om osteoporose vast te stellen. Als u osteopenie hebt, loopt u een groter risico om een bot te breken dan de meeste mensen.
Het kan een waarschuwing zijn voor het risico op osteoporose als u geen maatregelen neemt om uw botten sterker te maken.
Er zijn aanwijzingen dat stoppen met roken, minder cafeïne innemen en voldoende bewegen het risico op osteoporose kunnen verlagen. Raadpleeg uw arts voor advies.