Osteoporose blijft vaak onopgemerkt tot een lichte blessure of normale beweging zoals wandelen of staan een botbreuk veroorzaakt.
Tekenen en symptomen van osteoporose zijn ofwel afwezig of zo subtiel dat ze onopgemerkt blijven. Er zijn echter bekende risicofactoren die de kans op deze ‘stille ziekte’ vergroten.
Als uw arts vermoedt dat u osteoporose hebt, zal hij om een scan van de botdichtheid vragen om de diagnose te kunnen stellen.
Als u in de menopauze zit of uit de menopauze komt, loopt u een groter risico op osteoporose door een tekort aan oestrogeen en kunt u overwegen maatregelen te nemen om uw botsterkte te verbeteren.
Factoren die de sterkte van de botten beïnvloeden
Factoren op het vlak van leefstijl die een negatieve invloed hebben op de sterkte van de botten zijn onder meer een hoge alcoholinname, gebrek aan lichaamsbeweging, slechte voeding en roken.
Lage calcium- of vitamine D-gehaltes
Calcium is van vitaal belang om de botten sterk te houden. Ons lichaam neemt vanaf de leeftijd van 60 jaar minder calcium op. Vitamine D helpt uw lichaam om calcium op te nemen. Naarmate u ouder wordt, maakt uw lichaam minder vitamine D aan en er wordt ook vermoed dat de darmen het niet meer in de gebruikelijke mate opnemen. Een te laag vitamine D-gehalte verhindert dat uw lichaam in voldoende mate calcium opneemt, terwijl dit van vitaal belang is voor de sterkte van uw botten.
Lage oestrogeenniveaus
Uw lichaam gebruikt oestrogeen bij het aanmaken van nieuw bot. Dalende oestrogeenspiegels tijdens de menopauze kunnen dit proces verstoren.
Medische voorgeschiedenis en erfelijke factoren
De familiegeschiedenis kan een goede indicator zijn voor de sterkte van uw botten. U hebt meer kans om een bot te breken als een van uw ouders zijn of haar heup brak. Als u in het verleden al botten gebroken hebt of een aandoening heeft die uw botten verzwakt, is de kans dat u osteoporose ontwikkelt groter.
Lage Body Mass Index (BMI)
Een laag lichaamsgewicht kan betekenen dat u minder botweefsel hebt. Als u struikelt of valt, krijgen uw botten meer te verduren als u geen vetlaagje heeft om ze op te vangen, waardoor u een groter risico loopt om een bot te breken.
De inname van bepaalde geneesmiddelen
Een aantal geneesmiddelen, waaronder steroïden, epilepsiemedicatie en sommige kankerbehandelingen, kunnen de sterkte van de botten aantasten. Overleg altijd met uw arts voordat u van geneesmiddel verandert of het gebruik van een geneesmiddel stopzet.
Hoe kan ik het risico op osteoporose of het breken van een bot verlagen?
- Behoud een gezond gewicht
Door binnen de parameters van een normaal BMI te blijven, zullen uw botten minder klappen opvangen als u valt. Als u ondergewicht hebt, zou uw arts kunnen nagaan of er onderliggende oorzaken zijn of u adviseren om uw calorie-inname te verhogen. - Gezonde voeding
Beperk uw alcoholgebruik tot een minimum en eet voedingsmiddelen die rijk zijn aan calcium en vitamine D om uw lichaam te helpen de botaanmaak op peil te houden. Uw arts zal u advies geven over welke supplementen u het best kunt innemen. - Lichaamsbeweging
Lichaamsbeweging creëert een feedbacklus die uw botten vertelt dat ze sterker moeten worden om aan de toenemende eisen te voldoen. Daarom wordt ook aangeraden regelmatig krachtoefeningen te doen om de botten sterker te maken. - Neem maatregelen om vallen te voorkomen
Zorg ervoor dat uw huis opgeruimd is en dat u meubels of mobiliteitshulpmiddelen hebt om u aan vast te houden als u zich onstabiel voelt. Draag binnenshuis een paar stevige pantoffels en buitenshuis goed passende schoenen. Bespreek andere valpreventiemaatregelen met uw arts of verpleegkundige.
Eenvoudige veranderingen in de manier van leven kunnen het risico op het ontwikkelen van osteoporose of het breken van een bot verminderen en tegelijk ook het algehele welzijn bij het ouder worden verbeteren.
Behandeling van osteoporose
Osteoporose kan niet genezen worden en wordt erger naarmate men ouder wordt. De behandeling is erop gericht botbreuken te voorkomen door een deel van het botverlies dat met osteoporose gepaard gaat, tegen te gaan.
Om de botten gezond te houden, breekt het lichaam oud bot af om het door nieuw bot te vervangen. Factoren zoals leeftijd, een tekort aan oestrogeen na de menopauze en de effecten van sommige geneesmiddelen kunnen de manier waarop het lichaam nieuw bot aanmaakt, verstoren. Dit proces bereikt uiteindelijk een punt waar meer bot vernietigd dan vervangen wordt, waardoor de botten zwakker worden.
Het omkeren van een aantal van de factoren die zwakke botten veroorzaken, helpt de botdichtheid en -sterkte op peil te houden en vermindert het risico op botbreuken.
Hormoontherapie tijdens de menopauze
Van een hormoontherapie tijdens de menopauze, zoals HST, is bekend dat het de botdichtheid aanzienlijk verhoogt en daardoor het risico op het ontwikkelen van osteoporose vermindert. Bij een dergelijke therapie wordt het oestrogeen in het lichaam vervangen zodat het proces voor het aanmaken van nieuw bot normaal kan verlopen. HST is eerder een preventieve maatregel dan een behandeling, en zodra u stopt met het innemen ervan gaan de positieve effecten op de botsterkte snel verloren.
Voorgeschreven geneesmiddelen
Uit onderzoek is gebleken dat er veel doeltreffende geneesmiddelen voor de behandeling van osteoporose beschikbaar zijn. Uw arts zal alle geschikte medicatiemogelijkheden met u bespreken en kan u ook adviseren om calcium- en vitamine D-supplementen te nemen.n dat er veel doeltreffende geneesmiddelen voor de behandeling van osteoporose beschikbaar zijn. Uw arts zal daarbij aangeven wat voor u de beste behandeling is. Sommige geneesmiddelen zijn beter in het voorkomen van botbreuken in de wervelkolom, terwijl andere doeltreffender inwerken op botten buiten de wervelkolom.
De behandelingen zijn in verschillende vormen mogelijk, waaronder tabletten, orale oplossingen, injecties of via een infuus. Het soort medicatie dat u krijgt, bepaalt de frequentie van de inname of toediening.
Uw arts zal alle geschikte medicatiemogelijkheden met u bespreken en kan u ook adviseren om calcium- en vitamine D-supplementen te nemen.
Bisfosfonaat
Bisfosfonaten vertragen de snelheid waarmee uw lichaam bot afbreekt en kunnen als tabletten voor orale inname of via een infuus toegediend worden.
Bisfosfonaattabletten moeten op een lege maag met een vol glas water ingenomen worden. Vervolgens moet u tussen 30 minuten en 2 uur rechtop staan voordat u iets anders eet of drinkt. Sommige bisfosfonaatmedicijnen van de volgende generatie passeren de maag voordat ze worden afgebroken en kunnen onmiddellijk na het eten worden toegediend, zodat men ‘s morgens niet hoeft te vasten.
RANK-ligand-remmers
Deze osteoporose-injectie wordt om de zes maanden toegediend en werkt door het toedienen van een antilichaam dat het botafbraakproces in uw lichaam vertraagt.
Botvormingsagentia
Deze dagelijkse injectie stimuleert de botvorming door direct in te werken op de botvormende cellen (osteoblasten) en verhoogt ook de absorptie van calcium door de darmen.
Hormoontherapieën
Hormoonsuppletietherapieën keren over het algemeen de overmatige botresorptie om en houden de botmassa op peil.
Calcium- en vitamine D-supplementen
Deze supplementen werken samen om uw botten te beschermen. Calcium helpt bij de opbouw en het onderhoud van botten, terwijl vitamine D uw lichaam helpt om dit calcium effectief op te nemen.